У ходзе карных аперацый у Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны з 9200 населеных пунктаў, разбураных і спаленых нямецкімі акупантамі і калабарацыяністамі, больш за 5295 населеных пунктаў былі знішчаны разам з усім ці часткай насельніцтва.
186 вёсак так і не змаглі адрадзіцца, так як былі знішчаны з усімі жыхарамі, уключаючы матуль з груднымі дзецьмі, нямоглымі старымі і інвалідамі.
На тэрыторыі Гродзенскай вобласці было знішчана 73 вёскі
У выніку нацысцкай палітыкі генацыду і «выпаленай зямлі» ў Беларусі , за тры гады акупацыі было знішчана 2 230 000 чалавек. Загінуў кожны 4-ы, а па ўдакладненых дадзеных – кожны 3-і жыхар Беларусі.
Сімвалам антычалавечых паводзін акупантаў і калабарацыяністаў на заваяванай тэрыторыі для многіх беларусаў з’яўляецца мемарыяльны комплекс Хатынь. Вёска была знішчана 22 сакавіка 1943 года карным атрадам у якасці помсты за забойства некалькіх нямецкіх вайскоўцаў. У адпаведнасці з прынцыпам калектыўнага пакарання 149 жыхароў Хатыні былі спалены жывымі або расстраляны за магчымае аказанне дапамогі партызанам. У карнай аперацыі ўдзельнічалі 118-ы батальён шуцманшафта і адмысловы батальён СС «Дзірлевангер».
У памяць аб беларускіх вёсках, знішчаных нацыстамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, было прынята рашэнне аб стварэнні ў Лагойскім раёне на месцы, дзе знаходзілася вёска, мемарыяльнага комплексу «Хатынь» па планах калектыва архітэктараў Юрыя Градава, Валянціна Занковіча, Леаніда Левіна, Сяргея Селіханава. Урачыстае адкрыццё мемарыяльнага комплексу адбылося 5 ліпеня 1969 года.
Хатынь стала сімвалам масавага знішчэння мірнага насельніцтва, якое было здзейснена нацыстамі і калабарантамі на акупаванай тэрыторыі. Мемарыяльны архітэктурна-скульптурны комплекс займае плошчу каля 50 га. У цэнтры кампазіцыі мемарыяла знаходзіцца бронзавая скульптура «Няскораны чалавек» з мёртвым дзіцём на руках.
На тэрыторыі комплексу знаходзяцца адзіныя ў свеце «Могілкі вёсак» – 185 магіл, кожная з якіх сімвалізуе адну з беларускіх вёсак, спаленых разам з жыхарамі (186-я вёска – гэта сама Хатынь), якія так і не адрадзіліся пасля вайны. Магіла кожнай вёскі ўяўляе сабой сімвалічнае папялішча, у цэнтры якога размешчаны п’едэстал у выглядзе полымя. У ўрне захоўваецца зямля з месца, дзе знаходзілася вёска. На магіле напісаны назва населенага пункта і раёна, у якім яна стаяла.
Яшчэ адзін мемарыяльны элемент комплексу – «дрэвы жыцця», на галінах якіх у алфавітным парадку пералічаны назвы 433 беларускіх вёсак, якія былі знішчаны акупантамі разам з жыхарамі, але здолелі адрадзіцца пасля вайны.
Мемарыяльны элемент «Сцяна памяці» ўключае мемарыяльныя пліты з назвамі звыш за 260 лагераў смерці і месцаў масавага знішчэння людзей на тэрыторыі Беларусі.
На тэрыторыі мемарыяла таксама знаходзіцца архітэктурны элемент «Вечны агонь» на квадратным жалобным пастаменце ў трох кутах размешчаны тры бярозкі. Замест чацвёртай гарыць Вечны агонь — у памяць пра кожнага чацвёртага загінуўшага жыхара Беларусі.
Мемарыяльны комплекс «Хатынь» уключаны ў дзяржаўны спіс гісторыка-культурнай спадчыны. У 2004 годзе была праведзена рэканструкцыя комплексу.
