Кожны пражывае сваё жыццё. Вось і ў жыхароў Макаравецкага дома-інтэрната для састарэлых лёсы вельмі розныя, але ўсіх іх аб’ядноўвае адно, агульнае – адзінота ў старасці. Некаторых – таму, што не мелі сям’і, дзяцей, а ў іншых так складваліся сямейныя абставіны, што і пры дзецях, і пры ўнуках давялося спадзявацца на дзяржаву, на такі вось дом-інтэрнат. Які, дарэчы, за 10 год існавання стаў для многіх нашых землякоў сапраўдным сямейным домам. Ён акуратны, прыгожы звонку, камфортны ўнутры. Тут клапоцяцца пра старасць: добра даглядаюць, кормяць, лечаць. У ім, тым утульным доме, свае традыцыі, святы, сустрэчы.
Вось і 17 лістапада быў незвычайны, святочны дзень: бабулі і дзядулі, адміністрацыя і ўсе работнікі інтэрната віншавалі старэйшую яго жыхарку Марыю Міхайлаўну Фамічову з 90-годдзем. Уручылі падарунак, выказалі самыя цёплыя словы-пажаданні. Шаноўную юбіляршу павіншавалі і з упраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароне райвыканкама. Віншавальная паштоўка прыйшла нават з Гродна – ад старшыні Камітэта па працы, занятасці і сацыяльнай абароне аблвыканкама Анатоля Зімнаводы.
Бабуля Марыя вельмі расчулілася ад такой увагі. “Чым заслужыла гэткае ўшаноўванне? – пыталася сама ў сябе і ў тых, хто побач. Жыццё маё – самае звычайнае, самае сціплае. Праўда, нялёгкае. Мала ў ім было радасці…”
Нарадзілася Марыя Міхайлаўна ў 1922 годзе ў вёсцы Казлы. У сям’і яе бацькоў было сямёра дзяцей і яна – самая старэйшая.
— Старэйшай, вядома, і работы даставалася больш, — расказвае-ўспамінае. – Гадавала малых, а ў чатырнаццаць год ужо памагала бацьку ў полі як сталы работнік. Гэта за польскім часам. А пры савецкай уладзе, калі людзі ўжо калектыўна працавалі, рабіла з усімі разам. На палявыя хадзіла, свінаркай была. У памяці вайна, нямецкая акупацыя, калі ўсе пад страхам жылі.
— А сямейнае жыццё? Няўжо абыйшло зусім?–пытаюся.
Бабуля Марыя ўздыхае: “Не абышло, але замужжа было няўдалым. Як сышліся, так і разышліся. Піць ён не піў, але за другімі валачыўся. А я сказала: як жыць – то жыць па-людску, а так як ты са мной жывеш, то не трэба й людзей смяшыць. І пакінула яго.”
Марыя Міхайлаўна чалавек не шматслоўны. І кожнае яе слова – абдуманае, выпакутаванае жыццём, яе прынцыповым і бескампрамісным характарам.
Цяпер, праз дзясяцігоддзі, не раз задумваецца: можа, па-другому ў маладосці трэба было зрабіць, ды і потым людзі знаходзіліся, сваталіся. Але не адважылася, бо, “апёкшыся на гарачым, дзмухала ўжо і на халоднае”.
Так і адцвіла пустацветам… Жыла пасля вяселля ў вёсцы Зайкаўшчына. Што і казаць, кепска адной, пуста. Але куды падзенешся? Жыла работай, цешылася з пляменнікаў. І падтрымку іх пастаянна адчувала. А прыйшла глыбокая старасць і цяжка стала адной жыць, то ні да каго з родных не паехала. І не таму, што ганарлівая, а таму, што — надзвычай тактоўная, не хоча абцяжарваць сабой нікога.
— Дзякаваць Богу, старому цяпер ёсць куды падзецца, — кажа бабуля. – Для такіх, як я, дом-інтэрнат сапраўднае выратаванне. Тут і цёпла, і, як гаворыцца, хлебна, і не сумна, і душэўна. Я прыехала ў Макараўцы два гады назад. І думаю: урэшце не адна ў чатырох сценах, а з людзмі. І гэта так многа значыць – разам парадавацца, успомніць і нават пагараваць. Адчуваю сябе зноў, як і ў дзяцінстве, у вялікай сям’і. Дзякаваць Богу, што пра нас, старых, наша дзяржава так клапоціцца.
— Нягледзячы на ўзрост, Марыя Міхайлаўна досыць многа помніць, многім цікавіцца, — кажа дырэктар дома-інтэрната Галіна Пацэнка. – Любіць чытаць кнігі, асабліва пра вайну, газеты. Прычым, чытае яна без акуляраў. Нам прыемна было віншаваць бабулю з юбілеем – людзям, якія пражылі такое доўгае жыццё, асабліва адзінокім, хочацца часцей гаварыць прыемныя, удзячныя, сардэчныя словы. За іх працу, за іх самаахвярнасць, адданасць Бацькаўшчыне.
Марыя ДРАПЕЗА
